Cada ano en España acaban no lixo 1.300 millóns de quilos de alimentos. Moitos frescos nin sequera entran na cadea de distribución porque son excesivamente grandes ou moi pequenos, demasiado maduros ou con imperfeccións. Moodbytes sae ao rescate dos kiwis, mazás e grelos que se desperdician para convertelos en produtos de alto valor engadido en forma de batidos e barriñas saudables.

O que máis sorprendeu a José Fernández López cando probou un kiwi durante unha viaxe a Alemaña a finais dos anos 60 foron as máis de 200 pesetas da época que custaba cada peza daquela froita de bo sabor e aspecto de “pataca con pelos”. Botou contas. O clima e o terreo no sur de Galicia non eran moi diferentes aos das zonas de Nova Zelandia onde se cultivaba. De alí trouxo 100 zepas, suficientes para, pouco tempo despois, exportar as primeiras colleitas ao mercado alemán co selo Kiwis aus Galicien (kiwis de Galicia). O fundador de Pescanova e Zeltia encargou o cultivo a Carlos del Río, veciño seu e enxeñeiro agrícola. El escribiu en 1979 o manual sobre os segredos do entón coñecido como ouro verde que abriu o camiño a outros moitos agricultores.

Galicia é, medio século despois, a principal produtora española de kiwis con 636 héctareas de superficie cultivada e unha produción de 25.000 toneladas en 2019. Ao redor dun terzo queda na horta por problemas de maduración ou imperfeccións. “É un produto de valor moi baixo que acaba en compotas, marmeladas, zume e, moitas veces, nin iso. O noso propósito é rescatalo e darlle un valor engadido”, afirma Marcio Barradas, creador e CEO de Moodbytes, ademais de chef.

Tras sacar adiante un produto mínimo viable a partir dos excedentes e descartes de kiwis e doutros alimentos, o seu proxecto, Essence Food, está en fase de consolidación na BFFood, a aceleradora do sector alimentario impulsada pola Xunta de Galicia, a través da Axencia Galega de Innovación (Gain) e do Instituto Galego de Promoción Económica (Igape), e dinamizada polo Clúster Alimentario de Galicia (Clusaga). “O contacto directo coas empresas procesadoras de alimentos e as distribuidoras é o factor máis importante porque podemos coñecer de primeira man os seus problemas coa produción sobrante e concretar solucións”, comenta Barradas.

Deshidratados, pero nutritivos

Antes de Moodbytes, o chef lanzou en Londres o primeiro restaurante piloto de impresión 3D. Mobiliario, xogo de cubertos, vaixela… todo fabricado con tecnoloxía tridimensional. Tamén a comida. O éxito da iniciativa e a opción de abrir unha rede de establecementos franquiados levou o equipo liderado por Barradas a pensar en como garantir o abastecemento. “Nas probas que fixemos, e tendo en conta o impacto no transporte polo noso obxectivo de facer un proxecto sustentable, concluímos que o mellor formato eran os pos de alimentos liofilizados”, conta.

A liofilización ou deshidratación retira a auga dos alimentos sen que perdan a maioría dos minerais, as graxas e as proteínas. “Os actuais métodos de deshidratación permiten conservar o 95% das calidades nutrientes e alongar a caducidade entre un e tres anos”, relata o emprendedor. O elixido pola empresa chámase Sauna. A diferenza doutros métodos, as membranas celulares dos alimentos encollen e non rompen. Manteñen máis propiedades e o secado é máis rápido, o que reduce os custos enerxéticos. En plenas probas da tecnoloxía e cunha análise de descartes feita xa no Mercado Central de Barcelona, Barradas tivo que vir para Galicia. Aquí, a súa fame de innovación xuntouse coas ganas da BFFood de comer o futuro da alimentación.

Calendario de cultivos

“Galicia é sinónimo de ingredientes de calidade”, subliña. Ademais dos kiwis, Essence Food incluíu ensaios con peixes, castañas, mazás e grelos. “O grelo é moi interesante porque unha parte importante vai para consumo animal e ten tantas ou máis propiedades que o kale (berza rizada), moi recoñecido no segmento dos superalimentos”, explica Barradas. Tocar diferentes materias primas salva as limitacións da estacionalidade dos cultivos. A época do kiwi vai de outubro a decembro, os meses fortes do grelo son xaneiro e febreiro, logo entraría a mazá e así uns catro ou cinco produtos para ter actividade o ano completo.

Con eles faranse pos para batidos saudables sen conservantes nin adulterantes, barriñas enerxéticas e ingredientes para panaderías, pastelerías e xeaderías. O plan a medio prazo prevé ampliar a variedade de materias primas e explorar o mercado dos snacks infantís e os alimentos enriquecidos para maiores.

Implantarse en Galicia é tamén unha vantaxe para o proxecto pola proximidade coas cooperativas e os puntos de venda. O ciclo de vida da inmensa maioría dos alimentos frescos é moi curto. “De 24 ou 48 horas no caso dos produtos que sacan os supermercados ao final do día, polo que tampouco hai demasiada marxe para a entrega aos Bancos de Alimentos –di Barradas–. Nós podemos recollelos e nese mesmo día incrementar a caducidade sen necesidade dunha cadea de frío”.

O cliente que o sabe todo

A empresa estuda varias localizacións posibles para a fábrica en Meis, O Porriño e Gondomar. A factoría non terá emisións de ningún tipo, a enerxía será 100% renovable e usará blockchain para a trazabilidade dos produtos. Lendo un código QR, o consumidor saberá a orixe e todos os pasos dados polo alimento antes de chegar ás súas mans.

“Temos alianzas tecnolóxicas importantes e o equipo de enxeñeiros para a instalación da maquinaria”, anuncia o CEO de Moodbytes, confiado no éxito dunha próxima rolda de capital semente. Entre as primeiras cartas de intención hai clientes do mercado dos superalimentos, pastelerías e unha ONG. “A solución ás dificultades de transporte nas canles de axuda humanitaria –destaca Barradas– era unha prioridade para nós”.

Imaxes relacionadas

Premendo en calquera das imaxes vense, e poden descargarse, a tamaño completo.